Kurkuma – złoto w kuchni

Kurkuma - złoto w kuchni

Nazw ma dużo, począwszy od polskiej - ostryż długi, szafran indyjski, kurkuma  –  łacińskiej – Curcuma longa – czy obiegowej – superfood. Ta ostatnia wynika z tego, że roślina ta więcej niż nazw ma zastosowań. Nie tylko w kuchni.  

Korzeń kurkumy, w postaci pokrojonych kawałków lub sproszkowany, wykorzystywany jest od 4000 lat w południowej Azji. Farbuje tkaniny na żółto, przyprawia potrawy i leczy schorzenia.

Kurkuma stosowana jest zarówno w medycynie indyjskiej (ajurwedzie), jak i w chińskiej - m.in. w celu wzmocnienia organizmu, zahamowania stanów zapalnych, poprawy trawienia. Przypisuje się jej działanie antywirusowe, antybakteryjne i przeciwbólowe. Dobroczynne działanie ma mieć także w chorobach nowotworowych, cukrzycy i alzheimerze. Zmniejsza poziom złego cholesterolu, wzmacnia kości, łagodzi dolegliwości żołądkowe. Według badań amerykańskich naukowców, antydepresyjne działanie ma także jeden ze składników kurkumy, kurkumina. Tę listę dobroczynnych właściwości azjatyckiej przyprawy można by jeszcze wydłużać, ale najlepiej jej po prostu spróbować. Bo – poza leczniczym działaniem – daje potrawom wspaniały smak.

Kurkuma plus czarny pieprz równa się zdrowie

Kurkuma - jak stosować?

Jej lekko gorzki smak wyczuwa się w curry, mieszance rozmaitych przypraw. Można ją jednak stosować także oddzielnie. Aby organizm lepiej ją przyswoił, zaleca się, by spożywać ją w połączeniu z czarnym pieprzem. Dobrym sposobem na zwiększenie jej przyswajania jest także dodanie odrobiny tłuszczu, chociażby oliwy z oliwek. Kurkumę można dodawać podczas gotowania do makaronu, ryżu, zup (np. marchwiowej, kalafiorowej, dyniowej). 

Można ją spożywać również na surowo, wyciskając sok ze świeżego kłącza rośliny. Można do niego dodać jeszcze sok z marchwi, imbiru, jabłka i cytryny. Można zrobić wersję owocową, dodając do startego kłącza banan, daktyle czy persymonę (kaki) i zmieszać to z mlekiem kokosowym lub migdałowym. Dowolność doboru składników jest duża, najlepszym doradcą może się okazać nasze podniebienie. Obojętnie czy na bazie świeżego soku czy proszku, ważne jednak, by pamiętać o szczypcie czarnego pieprzu i odrobinie tłuszczu. Choć w Europie i USA zapanowała moda na rozmaite soki zawierające kurkumę, Hindusi używają ją jednak głównie do gotowania.

Kurkuma jest też składnikiem tzw. złotego mleka joginów. Ten znany od czasów starożytności napój ma właściwości wzmacniające, przeciwzapalne i przeciwdepresyjne. Przypisuje mu się także działanie antynowotworowe. Z dodatkiem imbiru działa poza tym rozgrzewająco. Klasyczny przepis na złote mleko (golden milk) to połączenie pełnotłustego mleka krowiego i kurkumy. Najpierw należy przygotować tzw. pastę z kurkumy. W tym celu mieszamy jedną czwartą szklanki sproszkowanej kurkumy z jedną drugą szklanki wody. Całość delikatnie gotujemy przez nie więcej jak 8 minut. Tak przygotowaną pastę można przechowywać w lodówce przez 2-3 tygodni. Aby otrzymać napój joginów wystarczy rozpuścić 1 łyżeczkę pasty z kurkumy w szklance ciepłego mleka, dosypać małą szczyptę czarnego pieprzu i lekko posłodzić. Oprócz klasycznej wersji złotego mleka istnieje wiele innych, urozmaiconych, wersji tego trunku. I tak, dodawać do napoju można imbir, cynamon, kardamon, goździki, miód. Wszystko razem, albo wybierając poszczególne dodatki. Mleko krowie można natomiast zastąpić mlekiem roślinnym (np. migdałowym, kokosowym, ryżowym, owsianym czy jaglanym). Wtedy warto dodać kilka kropli oleju, np. migdałowego, sezamowego, kokosowego.

Szczypta kurkumy dla zdrowia

Złoty napój joginów warto wypróbować zamiast małej czarnej. Wzmacnia organizm i poprawia samopoczucie. A poza tym: leczy kaszel i gorączkę, zwalcza infekcję, działa przeciwbólowo, wspomaga układ kostny i „naoliwia” stawy. 

Kurkuma - przeciwwskazania

Kurkumy nie powinny stosować kobiety w ciąży, gdyż może pobudzić pracę macicy i doprowadzić do poronienia. Przeciwwskazania obejmują też ludzi przyjmujących leki przeciwzakrzepowe, cierpiących na kamicę żółciową lub niedrożność dróg żółciowych.